استاندارد و ضوابط درب ضد حریق و اهمیت رعایت آنها
 
								فهرست مطالب
یک لحظه تصور کنید که حادثهای ناگهانی مانند آتشسوزی در ساختمان شما رخ دهد؛ در چنین شرایطی، یک درب ضد حریق میتواند با جلوگیری از عبور شعله و دود، زمان طلایی برای نجات و تخلیه امن افراد را فراهم کند.
رعایت استاندارد درب ضد حریق، تضمین میکند که این تجهیزات حیاتی درست در لحظه نیاز بهترین عملکرد را داشته باشند. اما این استانداردها چه هستند و چرا حائز اهمیت هستند؟
مقاله مرتبط
راهنمای خرید درب ضد حریق
الزامات و ضوابط درب ضد حریق
• مقاومت در برابر آتش: در حالت کلی درب ضد حریق باید توانایی تحمل شعله و حرارت را به مدت ۶۰ تا ۹۰ دقیقه داشته باشد. در ساختمانهای بلندمرتبه حداقل ۹۰ دقیقه و در برخی موارد تا ۲۴۰ دقیقه مقاومت الزامی است.
• مواد سازنده: این دربها باید از فولاد ضد زنگ، فایبرگلاس یا چوب و گچ نسوز برای مقاومت بالا در برابر حرارت ساخته شوند و همه اجزای آن در برابر شعله و دما مقاوم باشند.
• سیستم بسته شدن خودکار: درب ضد حریق باید مجهز به آرامبند و مکانیزم بسته شدن خودکار باشد تا در هنگام بروز آتشسوزی به سرعت بسته شده و مانع عبور دود و آتش شود. این یکی از ضوابط درب ضد حریق راه پله است.
• یراقآلات مقاوم: تمام لولاها، دستگیرهها و قفلهای مورد استفاده باید نسوز بوده و در برابر حرارت تغییر شکل ندهند.
• درزگیر دود: در اطراف لبههای درب باید نوارهای لاستیکی یا سیلیکونی درزگیر نصب شود تا از عبور دود و گازهای سمی جلوگیری کند.
• ابعاد استاندارد: عرض استاندارد درب ضد حریق حدود ۱۱۰ سانتیمتر و ارتفاع آن نزدیک به ۲۱۰ سانتیمتر است.
• علائم و نشانهها: این دربها باید دارای برچسب یا نوشتههای واضح باشند تا سریع شناسایی شوند و رنگ آنها نیز باید با سایر دربهای ساختمان تفاوت داشته باشد.
• شرایط نصب و نگهداری: محل نصب درب ضد حریق بسیار مهم است و نصب آن باید توسط شرکتها و تکنسینهای دارای مجوز انجام شود و پیش از نصب، تأییدیه سازمان آتشنشانی و آزمایشگاههای معتبر دریافت شود. بازبینی دورهای برای اطمینان از عملکرد درست درب ضروری است.
• الزامات ویژه برای درب پلههای خروج اضطراری: این دربها باید مقاومت بالایی در برابر آتش و دود داشته باشند، بدون قفل باشند تا خروج افراد به آسانی صورت گیرد، رنگ مشخص و متمایزی نسبت به دیگر دربها داشته باشند و هرگز با پرده، آویز یا وسایل تزئینی پوشانده نشوند.
استانداردهای درب ضد حریق
دربهای ضد حریق زمانی نقش واقعی خود را به درستی ایفا میکنند که بر اساس ضوابط فنی و استانداردهای معتبر تولید و نصب شوند.
در حقیقت داشتن استانداردهای لازم و رعایت ضوابط نصب درب ضد حریق، تضمین میکنند که درب در شرایط آتشسوزی، در برابر شعله و دود مقاومت کافی دارد و زمان لازم برای خروج ایمن افراد از ساختمان فراهم میشود. مهمترین استانداردهای ملی و بینالمللی در این حوزه را به شما معرفی میکنیم.
استاندارد BHRC (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ایران)
در کشور ما، پیش از نصب درب ضد حریق تأییدیه BHRC را دریافت میشود. مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ایران، تمامی آزمایشهای فنی از جمله میزان مقاومت حرارتی و عملکرد در برابر آتش را بررسی میکند. طبق این استاندارد، درب باید بتوانند حداقل ۹۰ دقیقه در مقابل شعله و حرارت از خود مقاومت نشان دهد.
استاندارد ASTM E119
این استاندارد آمریکایی یکی از شناختهشدهترین استانداردهای مقاومت در برابر آتش است. در این تست و محاسبه ساعت ضد حریق، درب باید حداقل ۶۰ دقیقه در مقابل حرارت دوام بیاورد. روش آزمایش شامل قرار دادن درب در برابر حرارت کنترلشده و بررسی عملکرد آن در جلوگیری از عبور آتش و دود است.
استاندارد UL 10B و UL 10C
این استانداردها توسط آزمایشگاههای Underwriters طراحی شدهاند. دربهایی که بر اساس استانداردهای UL 10B و 10C ساخته میشوند، میتوانند حداقل ۲۰ دقیقه در برابر آتش دوام بیاورند. این استانداردها علاوه بر آتش، عملکرد در برابر نفوذ دود را نیز بررسی خواهند کرد.
استاندارد ANSI
ANSI (سازمان ملی استاندارد آمریکا) مجموعهای از ضوابط کلی برای طراحی، ساخت، مواد اولیه و حتی نحوه نصب دربهای ضد حریق را تعیین میکند. رعایت استاندارد باعث میشود درب هم در برابر آتش و هم در برابر فشار و شرایط اضطراری دیگر عملکرد قابل قبولی ارائه دهد.
استاندارد NFPA
NFPA یکی از مهمترین مراجع در زمینه ایمنی حریق است. این استاندارد اطفاء و اعلام حریق، بر اساس مقررات جامع ایمنی آتشسوزی تدوین شده و شامل ضوابطی درباره عملکرد دربهای ضد حریق در کنار سایر تجهیزات مانند سیستمهای اعلام و اطفای حریق میشود. تمرکز اصلی این استاندارد بر جلوگیری از گسترش آتش و دود با خاموش کنندههایی که با سیستم آب و دیاکسیدکربن است.
استاندارد FM (Factory Mutual)
این استاندارد معمولاً برای محیطهای صنعتی و ساختمانهای تجاری کاربرد دارد. FM روی مقاومت در برابر شعله، دود، حرارت و حتی ضربه متمرکز است. محصولاتی که موفق به دریافت این استاندارد میشوند، معمولاً از نظر بیمهای نیز مورد تأیید قرار میگیرند.
استاندارد Intertek
Intertek یکی از معتبرترین نهادهای بازرسی و صدور گواهینامه در دنیا به شمار میآید. استانداردهای این شرکت شامل طیف وسیعی از الزامات مانند مقاومت در برابر آتش، جلوگیری از عبور دود و حرارت، و حتی ویژگیهای صوتی درب میشود. این استاندارد برای دربهای مورد استفاده در ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی کاربرد دارد.
استاندارد UL
UL (Underwriters Laboratories) از معتبرترین مراجع ایمنی در جهان است. این استاندارد هم شامل دربهای ضد حریق و هم شامل یراقآلات، کرکرههای ضد حریق و سایر تجهیزات ایمنی میشود. دربهایی که تأییدیه UL را دریافت میکنند، از بالاترین سطح ایمنی برخوردار هستند.
اهمیت رعایت الزامات و استانداردهای درب ضد حریق
• حفاظت از جان انسانها: درب ضد حریق با درست کردن یک سد در برابر آتش و دود ناشی از آتشسوزی، مسیر خروج را ایمن نگه میدارد و به افراد زمان کافی برای فرار از ساختمان را میدهد.
• کاهش خسارتهای مالی: این دربها از گسترش آتش به بخشهای دیگر ساختمان جلوگیری میکنند و اینگونه، آسیب به تجهیزات، وسایل و ساختار ساختمان به حداقل میرسد.
• افزایش زمان فرار: درب ضد حریق به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، زمان بیشتری برای خروج ساکنان ایجاد خواهد کرد و این یکی از موارد حائز اهمیت استفاده درب ضد حریق در ساخت آپارتمان است.
• اطمینان از عملکرد سیستم ایمنی ساختمان: این محصول بخشی جدانشدنی از سیستم ایمنی ساختمان است و رعایت استانداردهای مربوط به آن باعث هماهنگی کامل با سیستمهای اعلام و اطفای حریق میشود.
• رعایت مقررات ملی و بینالمللی: مطابق با قوانین سازمان آتشنشانی و مقررات ملی ساختمان درب ضد حریق، استفاده از این نوع درب در بسیاری از ساختمانها الزامی است و نادیده گرفتن این قانون میتواند باعث عدم دریافت پایانکار یا بروز مشکلات حقوقی شود.
• افزایش اعتماد عمومی: وجود دربهای ضد حریق استاندارد به ساکنان و کاربران این اطمینان را میدهد که محیط زندگی یا کار آنها از تجهیزات ایمنی کافی برخوردار است.
• پیشگیری از بروز حریق ثانویه: اگر دربها از مواد بیکیفیت ساخته شوند، احتمال سوختن آنها و شعلهور شدن مجدد وجود دارد، در حالی که درب استاندارد مانع ایجاد آتشسوزیهای تازه میشود.
الزامات درب ضد حریق برای کارخانجات، انبارها و ادارات
• کارخانجات: مقاومت حداقل ۶۰ دقیقه در برابر آتش؛ رعایت استانداردهای ASTM E119 و UL 10B/10C؛ در مناطق پرخطر مانند انبار مواد شیمیایی، الزامات ایمنی بیشتر.
• انبارها: مقاومت حداقل ۶۰ دقیقه؛ انطباق با ASTM E119 و UL 10B/10C؛ جلوگیری از ورود حشرات و نفوذ مواد.
• ادارات: مقاومت حداقل ۳۰ دقیقه؛ رعایت استاندارد ANSI و ASTM E119؛ جلوگیری از نفوذ صدا و هوا و سهولت در باز و بسته شدن.
ضوابط نصب درب ضد حریق
• مواد و مقاومت: غیرقابل اشتعال یا دیرسوز، حداقل مقاومت ۹۰ دقیقه.
• کنترل دود و گاز: مجهز به دودبند (درزگیر لاستیکی/سیلیکونی).
• نصب تخصصی: توسط افراد آموزشدیده؛ فریم صاف و بدون نقص؛ یراقآلات مقاوم در برابر حرارت.
• عملکرد اضطراری: آرامبند، جهت نصب درب ضد حریق و بازشو به سمت خروج اضطراری یا فضای امن، قفلهای معمولی ممنوع.
• استاندارد: مطابق BHRC و تاییدیه سازمان آتشنشانی؛ ارائه فرم اصالت کالا الزامی.
• مراحل نصب: نصب چهارچوب، اتصال درست لنگه درب به چهارچوب، نصب یراقآلات، ریگلاژ و آزمایش عملکرد.
نتیجهگیری
با توجه به اهمیت حیاتی درب ضد حریق در حفاظت از جان و اموال افراد، انتخاب محصولی استاندارد و با کیفیت، مانند دربهای ضد حریق شرکت دژ، میتواند امنیت ساختمان مسکونی یا اداری شما را تضمین کند. این دربها با مقاومت بالا در برابر آتش و دود، قیمت مناسب، امکان نصب حرفهای و برخورداری از استانداردهای ملی و بینالمللی، بهترین گزینه برای ایجاد ایمنی در خانه، اداره یا حتی کارخانه شما هستند. نصب درب ضد حریق دژ، آرامش خاطر و اطمینان از خروج ایمن را برای شما فراهم خواهد کرد.
سوالات متداول درباره استاندارد و ضوابط درب ضد حریق
زیرا در صورت عدم رعایت، دربها در زمان آتشسوزی عملکرد مطلوبی نخواهند داشت و میتوانند خطر بیشتری برای جان و ایمنی افراد ایجاد کنند.
استانداردهای ANSI، ASTM E119، UL 10B و UL 10C از مهمترین مراجع بینالمللی هستند که مقاومت در برابر آتش و دود را بررسی میکنند.
بسته به نوع درب و مواد سازنده، معمولاً باید بیش از ۹۰ دقیقه در برابر آتش مقاومت داشته باشد. در برخی موارد حداقل ۳۰ یا ۶۰ دقیقه نیز پذیرفته میشود.
بله، نصب باید توسط افراد مجرب و دارای مجوز انجام شود تا از رعایت استانداردها و عملکرد صحیح درب اطمینان حاصل گردد.
استفاده از مواد نسوز در لبهها و مفصلها، نصب صحیح چهارچوب و پوششدهی کامل برای جلوگیری از عبور آتش و دود.
دربها باید حداقل ۶۰ دقیقه مقاومت داشته باشند و با استانداردهای ASTM و UL مطابقت کنند، بهویژه در بخشهای پرخطر مانند انبار مواد شیمیایی.
 
	 
	